با توجه به نتایج مطالعات کوهورت استان گلستان که به مدت 12 سال است پیگیری می‌شود(به دلیل اینکه بیشترین میزان شیوع سرطان مری و معدی در دنیا از بخش شرقی استان گلستان (گنبد، کلاله، آق‌قلا) گزارش شده بود، جمعیت آن منطقه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت) می توان گفت که نوشیدن مایعات داغ را یکی از مهمترین عوامل سرطان‌زا می باشد. در این مطالعه درجه حرارت چای که توسط 50 هزار نفر نوشیده می‌شد؛ اندازه‌گیری و مشخص شد کسانی که چای با دمای بیش از 65 درجه می‌نوشند، 10 برابر بیشتر از افرادی که چای ولرم مصرف می‌کنند به سرطان مری مبتلا می‌شوند.
پس از آنکه این تحقیق در نقاط دیگر دنیا نیز انجام شد، سازمان بهداشت جهانی مونوگرافی را صادر و اعلام کرد نوشیدن مایعات داغ سرطان‌زاست.
مصرف تریاک را دومین عامل ابتلا به سرطان مری و معده می باشد. در چندین مطالعه دیگر که برای نخستین بار در دنیا صورت گرفت ثابت شد مصرف تریاک سرطان مری را 2.5 برابر، سرطان معده را 3 برابر، سرطان ریه را 2 برابر، سرطان لوزالمعده را 3 برابر و سرطان مثانه را نزدیک به 4 برابر افزایش می‌دهد و به‌طور کلی سرطان همراه با سکته‌های قلبی و مغزی جز مهمترین عوامل مرگ‌ومیر در افراد تریاکی است.
از میان جمعیت 50 هزار نفری مورد مطالعه، 8 هزار نفر روزانه نیم گرم تریاک مصرف می‌کنند و این فرصتی بود که بتوانیم ثابت کنیم تریاک نیز یکی از عوامل سرطان‌زاست. البته پیش از این سازمان بهداشت جهانی سیگار را به‌عنوان عامل سرطان‌زا اعلام کرده و چون در مورد تریاک مطالعه‌ای با این کیفیت و دقت صورت نگرفته بود در این رابطه اعلامیه‌ای نیز صادر نشده بود.
در این مدت تأثیر 10 عامل دیگر مانند مصرف آب مانده در آب‌انبار، مصرف زیاد نمک، تغذیه ناسالم و مصرف غذای سوخته و برشته‌شده، مسواک نزدن، کمبود مصرف میوه و سبزی و زندگی نزدیک با حیوانات نیز در بروز سرطان مری ثابت‌شده است.
در سال 1358 از منطقه گنبدکاووس و شرق استان گلستان، 175 مورد سرطان در هر 100 هزار درصد گزارش شده بود و اخیراً این عدد به 70 در 100 هزار درصد رسیده است و با بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی منطقه و باسواد شدن مردم شرایط بهبود پیدا کرد.
